Αυξάνονται οι μισθοί εκπαιδευτικών στην Ευρώπη πλην Ελλάδας

Αρχίζουν να αυξάνονται οι μισθοί των εκπαιδευτικών στην Ευρώπη

Το 2013/2014 οι μισθοί των εκπαιδευτικών αυξήθηκαν σε 16 ευρωπαϊκές χώρες (BE, DK, DE, EE, FR, HR, LU, HU, MT, AT, SK, FI, UK, NO, MK, TR) σε σύγκριση με την προηγούμενη σχολική χρονιά. Αυτό προκύπτει από την έκθεση του δικτύου Eurydice, η οποία εκπονήθηκε για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Οι αυξήσεις οφείλονταν ουσιαστικά σε μισθολογικές μεταρρυθμίσεις και προσαρμογές στο κόστος διαβίωσης. Η έρευνα καλύπτει τους εκπαιδευτικούς και τους διευθυντές σχολείων στην προσχολική, πρωτοβάθμια, κατώτερη δευτεροβάθμια και ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Στις μισές περίπου από τις 33 ευρωπαϊκές

χώρες που περιλαμβάνονται στην έκθεση, η αγοραστική δύναμη των δασκάλων1 το 2014 εξακολουθεί να είναι χαμηλότερη από το επίπεδο του 2009.

Σε ορισμένες χώρες — BE (ολλανδόφωνες περιοχές), DK (πρωτοβάθμια και κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση), LT, LU, AT, FI (πρωτοβάθμια και κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση) και IT (ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση) — η μείωση της αγοραστικής δύναμης είναι σχετικά μικρή, σε επίπεδα κάτω του 3%, ενώ στις CY, IT (πρωτοβάθμια και κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση), στις NL, PT, RO (πρωτοβάθμια εκπαίδευση) και το UK σημειώθηκε μείωση 5 έως 10%. Στις χώρες ΙΕ, ES, RO (δευτεροβάθμια εκπαίδευση), SI και IS η αγοραστική δύναμη των εκπαιδευτικών σημείωσε πτώση 13 έως 17%. Η μεγαλύτερη μείωση σημειώθηκε στην Ελλάδα με πτώση της τάξης του 40% περίπου.

©iStock / Thinkstock

«Η αύξηση της ελκυστικότητας του επαγγέλματος του εκπαιδευτικού είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη ισχυρής ομάδας εκπαιδευτικών που να διαθέτουν τις δεξιότητες που απαιτούνται στον 21ο αιώνα», δήλωσε η κ. Ανδρούλλα Βασιλείου, Επίτροπος αρμόδια για την εκπαίδευση, τον πολιτισμό, την πολυγλωσσία και τη νεολαία. «Η ποιότητα της εκπαίδευσης και των δεξιοτήτων που μεταλαμπαδεύουν στη νέα μας γενιά θα έχει μακροχρόνιο αντίκτυπο στις μελλοντικές θέσεις εργασίας και στην ανάπτυξη. Καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακάμπτει από την οικονομική κρίση, τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν προσεκτικά τον ρόλο των αμοιβών και των συνθηκών εργασίας στην προσέλκυση και τη διατήρηση των καλύτερων υποψηφίων στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού.»

Από την έκθεση με τίτλο «Teachers” and School Heads” Salaries and Allowances in Europe» (Μισθοί και επιδόματα των εκπαιδευτικών και των διευθυντών σχολείων στην Ευρώπη) (2013/2014) προκύπτει ότι οι βασικοί μισθοί των εκπαιδευτικών που αρχίζουν να εργάζονται στην πρωτοβάθμια και κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι χαμηλότεροι από το κατά κεφαλήν ΑΕΠ2 στα τρία τέταρτα περίπου των χωρών που συμμετείχαν στην έρευνα (εκτός από DE, ES, CY, MT, PT, UK-Σκωτία, ME και ΤR). Για την πλειονότητα των χωρών, αυτό ισχύει και για τους μισθούς των εκπαιδευτικών στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Από την έκθεση προκύπτει επίσης ότι στη μεγάλη πλειονότητα των χωρών οι μισθοί των εκπαιδευτικών αυξάνονται ανάλογα με την αρχαιότητα. Ωστόσο, το επίπεδο της αύξησης των μισθών και ο ρυθμός της αύξησης διαφέρουν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι αυξήσεις είναι σχετικά χαμηλές αλλά οι εκπαιδευτικοί φτάνουν αρκετά γρήγορα στις ανώτατες μισθολογικές βαθμίδες (DK, EE, LV, MT, FI, UK-Σκωτία), ενώ σε άλλες χώρες οι μεγάλες αυξήσεις πραγματοποιούνται μόνο μετά από μια μακρά περίοδο υπηρεσίας (EL, HU, AT, PT, RO).

Οι βασικοί μισθοί των εκπαιδευτικών μπορεί επίσης να αυξηθούν με επιδόματα που λαμβάνονται λόγω επιπλέον προσόντων, λόγω της αξιολόγησης των επιδόσεων, ή της διδασκαλίας παιδιών με ειδικές ανάγκες.

Τα εν λόγω κίνητρα μπορούν να συμβάλουν ώστε να καταστεί πιο ελκυστικό το επάγγελμα, εγκαταλείποντας την προσέγγιση σύμφωνα με την οποία η εξέλιξη της σταδιοδρομίας βασίζεται στην αρχαιότητα και υιοθετώντας μια προσέγγιση με γνώμονα περισσότερο την ανάπτυξη και τις επιδόσεις. Αν η εξέλιξη της σταδιοδρομίας συνδεθεί με την απόκτηση νέων δεξιοτήτων και με καλύτερες πρακτικές διδασκαλίας, τότε είναι πιθανό να αποτελέσει κίνητρο για το σύνολο των εκπαιδευτικών, και ιδίως τους νέους εκπαιδευτικούς, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που ακολούθησαν το επάγγελμα αυτό ύστερα από μια άλλη σταδιοδρομία.

Ιστορικό του φακέλου

Η δημοσίευση της εν λόγω ετήσιας έκθεσης Eurydice συμπίπτει με την παγκόσμια ημέρα των εκπαιδευτικών (5 Οκτωβρίου)· περιέχει συγκριτική επισκόπηση των μισθών πλήρως καταρτισμένων εκπαιδευτικών και διευθυντών σχολείων πλήρους απασχόλησης στην προσχολική, πρωτοβάθμια, κατώτερη δευτεροβάθμια και ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Καλύπτει 33 ευρωπαϊκές χώρες (τα κράτη μέλη της ΕΕ εκτός από τη Βουλγαρία, καθώς και την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, το Μαυροβούνιο, την πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, τη Νορβηγία και την Τουρκία).

Ξεχωριστά στοιχεία ανά χώρα καλύπτουν θέματα όπως:

τα όργανα λήψης αποφάσεων που είναι αρμόδια για τον καθορισμό των μισθών των εκπαιδευτικών/διευθυντών σχολείων·

οι μισθολογικές ρυθμίσεις στον ιδιωτικό τομέα·

ο ελάχιστος και μέγιστος ετήσιος ακαθάριστος νόμιμος μισθός πλήρως καταρτισμένων εκπαιδευτικών/διευθυντών σχολείων πλήρους απασχόλησης στα δημόσια σχολεία·

η μισθολογική εξέλιξη σε σχέση με την πείρα τους·

οι πληροφορίες για μισθολογική αύξηση/μείωση κατά το παρελθόν έτος·

τα διάφορα είδη επιδομάτων και τα όργανα λήψης αποφάσεων που είναι αρμόδια για την χορήγησή τους.

Ευρυδίκη

Το δίκτυο Εurydice της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παρέχει πληροφορίες και αναλύσεις σχετικά με τα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα και τις πολιτικές για την εκπαίδευση. Αποτελείται από 40 εθνικές μονάδες που εδρεύουν σε 36 χώρες οι οποίες συμμετέχουν στο πρόγραμμα Erasmus+ της ΕΕ (κράτη μέλη της ΕΕ, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ισλανδία, Λιχτενστάιν, Μαυροβούνιο, πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, Νορβηγία, Σερβία και Τουρκία). Ο συντονισμός και η διαχείρισή του γίνεται από τον εκτελεστικό οργανισμό εκπαίδευσης, οπτικοακουστικών μέσων και πολιτισμού της ΕΕ στις Βρυξέλλες, ο οποίος εκπονεί τις μελέτες του δικτύου και παρέχει μια σειρά από πόρους σε απευθείας σύνδεση (online).

Περισσότερες πληροφορίες

Η πλήρης έκθεση Teachers” and School Heads” Salaries and Allowances in Europe 2013/14 (EN)

Ευρωπαϊκή Επιτροπή: Εκπαίδευση και κατάρτιση

Δικτυακός τόπος της κ. Ανδρούλλας Βασιλείου

Ακολουθήστε την κ. Ανδρούλλα Βασιλείου στο Twitter @VassiliouEU

Αρμόδιοι επικοινωνίας: Dennis Abbott (+32 2 295 92 58); Twitter: @DennisAbbott Ντίνα Αβραάμ (+32 2 295 96 67) Για το κοινό: Europe Direct τηλεφωνικά 00 800 6 7 8 9 10 11 ή με ηλεκτρονικό μήνυμα

______________________________________________________________________

1 Η σύγκριση των μισθών το 2009 και το 2014 σε πραγματικές τιμές και στο εθνικό νόμισμα δείχνει ότι οι κατώτατοι νόμιμοι μισθοί των εκπαιδευτικών έχουν πληγεί άμεσα από την οικονομική ύφεση στις περισσότερες χώρες. Οι αλλαγές των νόμιμων αποδοχών οφείλονται σε μεγάλο βαθμό σε μισθολογικές μεταρρυθμίσεις στον εκπαιδευτικό τομέα, σε αναπροσαρμογές στο μισθό των εκπαιδευτικών ώστε να συμβαδίζουν με το κόστος ζωής και σε γενικές μισθολογικές εξελίξεις στον δημόσιο τομέα. Η απόλυτη μεταβολή των μισθών δεν οδηγεί πάντα σε πραγματική αλλαγή, δεδομένου ότι αλλάζει και το κόστος ζωής. Περίπου το ήμισυ των ευρωπαϊκών χωρών προχώρησαν σε περικοπές ή πάγωμα μισθών των δημοσίων υπαλλήλων την περίοδο 2009-2014 για ένα ή περισσότερα έτη και, κατά συνέπεια, οι εκπαιδευτικοί είδαν την αγοραστική τους δύναμη να μειώνεται.

2 Το κατά κεφαλή ΑΕΠ (Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν) δείχνει το βιοτικό επίπεδο μιας χώρας.

Παράρτημα

Σχήμα 1: Μεταβολές των νόμιμων αποδοχών των εκπαιδευτικών σε απόλυτες τιμές στον δημόσιο τομέα την περίοδο 2013/14 σε σχέση με το προηγούμενο έτος

Αιτιολογική έκθεση

Το διάγραμμα παρουσιάζει τις απόλυτες μεταβολές των ακαθάριστων νόμιμων ετήσιων αποδοχών των εκπαιδευτικών την περίοδο 2013/14 σε σχέση με το προηγούμενο έτος χωρίς να ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός. Μόνο αλλαγές ίσες ή υψηλότερες από το 1 % σε ετήσια βάση λαμβάνονται υπόψη για αύξηση ή μείωση.

Ο ετήσιος νόμιμος ακαθάριστος βασικός μισθός καθορίζεται ως το ποσό που καταβάλλεται από τον εργοδότη σε ένα έτος. Περιλαμβάνει τον νόμιμο βασικό μισθό μαζί με τυχόν γενικές αυξήσεις των μισθολογικών κλιμάκων, τον 13ο μισθό και το επίδομα αδείας (κατά περίπτωση), με εξαίρεση τις εργοδοτικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και συνταξιοδότησης. Ο μισθός αυτός δεν περιλαμβάνει άλλα επιδόματα μισθού ή χρηματοοικονομικά οφέλη (που σχετίζονται, για παράδειγμα, με περαιτέρω προσόντα, ικανότητες, υπερωρίες, πρόσθετες αρμοδιότητες, τη γεωγραφική θέση, τη διδασκαλία υπό δύσκολες συνθήκες, ή τη στέγαση, την υγεία ή τα οδοιπορικά).